Frequent Questions

Vacuüm Biopsie (VAB) is een vacuüm biopsie apparaat voor de borst waarin gebruik wordt gemaakt van een speciaal systeem dat bestaat uit een scalpelmesje binnen een holle naald welke verbonden is met een vacuüm pomp. Door de combinatie van de zuigende werking die het vacuüm mechanisme produceert tezamen met het scalpelmesje, wordt de afwijking in meerdere kleine fragmenten versneden en vervolgens opgezogen en verwijderd uit de borst.

Vacuüm Biopsie (VAB) is niet nieuw. Het werd voor het eerst toegepast midden jaren ’90 in biopsieën van microcalcificatie. Microcalcificaties zijn een type afwijkingen in de borst. Deze blijven een belangrijke indicatie voor VAB. Bij microcalcificaties wordt de biopsie gewoonlijk uitgevoerd met behulp van röntgen. Dit gebeurt met een speciaal (stereotactisch) apparaat waarbij de patiënt zich in een zittende dan wel op de buik of op de zij liggende positie bevindt.

De huidige VAB heeft echter twee nieuwe mogelijkheden:

• VAB kan vaak echogeleid worden uitgevoerd, hetgeen gunstiger is dan de stereotactische ingreep daar de patiënt op haar rug of  leunend op haar zij kan liggen en dus een comfortabelere positie mogelijk maakt. Bovendien is röntgen straling hierbij niet nodig.
• Nieuwe indicaties: met de nieuwste generatie vacuüm biopsie apparatuur kunnen knobbels in zijn geheel uit de borst worden verwijderd. Hiermee ontstaat in sommige gevallen een gunstiger alternatief voor een operatie. 

Vacuüm Biopsie (VAB) heeft meerdere voordelen ten opzichte van een operatie. 

Ten eerste, VAB vereist geen opname in het ziekenhuis. VAB wordt poliklinisch uitgevoerd en de patiënt kan na de behandeling naar huis.

Ten tweede, VAB wordt onder lokale verdoving uitgevoerd. Hierdoor zijn alle complicaties die verband houden met narcose uitgesloten en bestaat er geen noodzaak tot het verrichten van aanvullende onderzoeken (röntgenfoto’s, ECG, bloedonderzoeken etc.). Tevens  maakt het bovenstaande een consult met een anesthesist voorafgaande aan de interventie overbodig.

Ten derde, anders dan ingrepen die in de operatiekamer worden uitgevoerd vereist VAB geen in-of uitsnijdingen  in de borst. De biopsienaald wordt ingebracht door een kleine incisie van circa 3mm in de huid waarna de afwijking door de naald wordt ‘verwijderd’ zodat de huid nadien niet ingesneden of gehecht dient te worden.

Ten vierde, alle potentiële complicaties zijn zeldzamer en milder dan in het geval van een operatie.

En ten laatste, maar zeker niet minder belangrijk is het herstel na de ingreep. Deze verloopt opmerkelijk voorspoediger dan in het geval van een operatie. Patiënten kunnen na 24 tot 48 uur weer volledig normaal functioneren.

De ontwikkeling van technieken voor borst biopsie gedurende de laatste decennia is aanzienlijk.  Alvorens de introductie van punctienaalden (cytologische punctie of histologisch biopt), werden alle verdachte afwijkingen gedecteerd middels mammografie of echografie, chirurgisch verwijderd ten behoeve van de diagnose. Indien uit de onderzoeken bleek dat het kanker betrof, was de noodzaak van een tweede operatie een logisch gevolg om de behandeling te kunnen voltooien.

Gelukkigerwijs zijn naaldbiopsie ingrepen al sinds enige jaren beschikbaar waardoor het mogelijk is een pre-operatieve diagnose te stellen of zelfs een operatie te kunnen vermijden. Nochtans kennen deze ingrepen beperkingen en blijkt in sommige gevallen het verwijderde weefsel zo klein dat alsnog een chirurgische biopsie dient plaats te vinden om de diagnose te kunnen stellen.

Het voordeel van Vacuüm Biopsie (VAB) is dat aanzienlijk meer weefsel wordt verwijderd, waarbij zelfs totale verwijdering van de afwijking mogelijk wordt gemaakt. Hierdoor zijn onzekere resultaten veel minder voorkomend en is aanvullende diagnostiek zelden noodzakelijk. Een bijkomend voordeel is dat, in tegenstelling tot de ingreep met andere naaldpunctie technieken, bij volledige verwijdering van  een goedaardige afwijking de behandeling als voltooid beschouwd kan worden.

VAB is niet pijnlijk, alhoewel de pijngrens kan verschillen per individu. Het injecteren van de verdoving kan enig ongemak veroorzaken. Bovendien dient om de afwijking heen gedraaid te worden. Zodra de verdoving is ingewerkt, zal de rest van de ingreep pijnloos zijn. Indien noodzakelijk kan aanvullende verdovingen gegeven worden gedurende de ingreep.

Gezien het feit dat VAB geen borst operatie is zoals deze gewoonlijk wordt uitgevoerd, is een kleine incisie van niet groter dan 2-3 millimeter voldoende om de naald in te kunnen brengen. Hechten is tevens overbodig; een paar dunne papierachtige strips met plakfunctie worden op de incisie geplaatst en na 3-4 dagen verwijderd.  Omdat de huid niet ingesneden of gehecht is zal het litteken een aantal weken na de ingreep op een  moedervlek lijken en in de meeste gevallen uiteindelijk verdwijnen.  De enige uitzondering betreft patiënten die aanleg hebben voor verlittekening van de huid; bij deze patiënten zal het (beperkte) litteken meer aanwezig zijn.

In principe kan VAB bij iedereen toegepast worden ongeacht de leeftijd (van adolescenten tot ouderen) of geslacht, alhoewel bij vrouwen eerder een afwijking in de borst waarbij biopsie noodzakelijk is zal voorkomen, kan dit ook bij mannen het geval zijn.

Een ander voordeel van VAB is dat het toegepast kan worden bij patiënten die in een conditie verkeren waarbij een operatie complicaties kan veroorzaken. Hart- of longaandoeningen vormen een risico voor de patiënt wanneer zij tijdens de operatie onder narcose liggen. Deze patiënten worden als zeer geschikte kandidaten voor VAB beschouwd aangezien deze ingreep onder lokale verdoving wordt uitgevoerd.

Over het algemeen zijn er drie redenen om borstbiopsie aan te bevelen:

• Om te onderzoeken of een afwijking die in de borst is geconstateerd kwaadaardig is.
• Indien blijkt dat de resultaten van een cytologische punctie of een histologisch biopt geen duidelijkheid geven.
• Teneinde een goedaardige afwijking te verwijderen of te behandelen.

In deze drie gevallen kan Vacuüm Biopsie (VAB) een passend alternatief voor chirurgische biopsie blijken, afhankelijk van het type afwijking. Ieder individueel geval zal door de arts die de biopsie aanbeveelt en door de mammaradioloog beoordeeld moeten worden. Samen zullen zij besluiten of een chirurgische biopsie vermeden kan worden en de diagnose gesteld kan worden en/of dat een goedaardige afwijking middels VAB poliklinisch verwijderd kan worden.

De maximale grootte van de afwijking die veilig verwijderd kan worden is afhankelijk van de ervaring van uw arts en de grootte van de borst. Over het algemeen kunnen afwijkingen tot 4-5 centimeter worden verwijderd. Hoe groter de borst, hoe groter de afwijking die verwijderd kan worden.

Zowel een vacuüm biopsie en een vacuüm extractie van een afwijking zijn in principe kortdurende ingrepen. Een doorsnee biopsie duurt ongeveer 20-30 minuten. Voor verwijderen van een afwijking is een goede stelregel dat het iets minder dan 10 minuten per centimeter duurt.  Een afwijking van 5 cm wordt dus in ongeveer 50 minuten weggehaald.  

U kunt na de behandeling een licht gekneusd gevoel ervaren. Dit gevoel zal na 2-3 dagen zijn afgenomen. Na 24-48 uur kunt en mag u in principe weer alles. 

Het kan voorkomen dat er een vrij ernstige kneuzing / bloeduitstorting zichtbaar is in de borst. Dit is geen reden tot paniek en volstrekt normaal. Het kan daarentegen lang duren, tot wel 8 weken, voordat dit volledig is verdwenen.