Ο εντοπισμός μιας κύστης στον μαστό μπορεί να αποδειχθεί μια τραυματική και αγχωτική εμπειρία. Μπορεί να ανησυχείσετε για καρκίνο και να έχετε πολλά ερωτήματα σχετικά με τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης της κύστης. Οι σαφείς πληροφορίες θα σας βοηθήσουν να πάρετε μια σωστή προσωπική απόφαση σχετικά με τον τρόπο χειρισμού της κύστης, καθησυχάζοντάς σας καθώς είναι σημαντικό να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας για οζίδια στον μαστό και να γνωρίζετε το στήθος σας, , μια κύστη στον μαστό σπάνια μπορεί να παρακολουθείται και να θεραπευτεί αποτελεσματικά.

Τι είναι η κύστη του μαστού;

Η κύστη του μαστού είναι ένας ψηλαφητός στρογγυλός ή ωοειδής όζος γεμάτος υγρό ο οποίος μετακινείται όταν είναι πολύ επιφανειακός, όταν ο μαστός είναι μικρός ή όταν το μέγεθός του είναι αρκετά μεγάλο. Εμφανίζεται μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλες κύστες στον ένα μαστό ή και στους δύο. Σε περίπτωση όπου διαγνωστεί ότι έχετε μια μεμονωμένη ή διάφορες κύστες δεν θα πρέπει να ανησυχήσετε. Είναι πολύ συχνό φαινόμενο; το ένα τρίτο περίπου των γυναικών ηλικίας μεταξύ 35 και 50 ετών θα εμφανίσουν κύστη του μαστού¹.

Είναι πιο πιθανό να εμφανίσετε μια κύστη του μαστού εάν βρίσκεστε στην ηλικία των σαράντα. Οι κύστες, ωστόσο, μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία, συμπεριλαμβανομένης και της εμμηνόπαυσης, ειδικά όταν γίνεται λήψη θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης³.

Η κύστη σχηματίζεται λόγω της συγκέντρωσης υγρού στους αδένες του μαστού και μπορεί να προκληθεί λόγω της απόφραξης των γαλακτοφόρων πόρων. Μπορεί να νιώσετε πόνο, ειδικά εάν μεγαλώνει πολύ γρήγορα. Το μέγεθος της κύστης μπορεί να αυξηθεί λόγω των ορμονών που σχετίζονται με την έμμηνο ρήση, ενώ εξαιτίας της μπορεί και ο αδενικός ιστός να γίνει πιο ευαίσθητος προκαλώντας σας μεγαλύτερες ενοχλήσεις, ακριβώς πριν από την έναρξη της περιόδου. Επίσης κάποιες φορές οι κύστε μπορεί να προκαλέσουν εκκρίσεις – διαυγείς και μη- από την θηλή.

Ποιές κύστες του μαστού θα πρέπει να υποβάλλονται σε εκτομή;

Υπάρχουν τρεις τύποι κύστης του μαστού: η απλή κύστη, η περίπλοκη και εκείνη που είναι γνωστή ως περίπλοκος συμπαγής και κυστικός όζος. Η απλή κύστη περιέχει καθαρό υγρό. Στην περίπλοκη κύστη το υγρό μπορεί να περιέχει υπολείμματα κυττάρων και θραύσματα γι’ αυτό τον λόγο είναι πιο παχιά και σκοτεινή. Τέλος, υγρό περιέχουν και οι περίπλοκοι συμπαγείς και κυστικοί όζοι, αλλά μπορεί επίσης να εμφανίζουν συμπαγή εξογκώματα στα τοιχώματα ή το εσωτερικό τους, γι’ αυτό τον λόγο άλλωστε δεν είναι “κύστες” κατά την αυστηρή έννοια του όρου. Είναι δυνατή η διάγνωση και των τριών τύπων με αρκετή ασφάλεια μέσω υπερηχογραφήματος.

Δεν είναι απαραίτητη η αφαίρεση της απλής κύστης, , εκτός εάν είναι ψηλαφητή, επώδυνη ή έχει μεγαλώσει απότομα. Σε αυτές τις περιπτώσεις η θεραπεία που αρμόζει είναι η υπερηχογραφικά καθοδηγούμενη εκκένωσή της μέσω λεπτής βελόνης ή σύριγγας. Μόλις εκκενωθεί παύει να είναι ψηλαφητή και επώδυνη. Δεν χρειάζεται να γίνει ανάλυση του υγρού της αναρρόφησης, εκτός εάν περιέχει αίμα.

Ούτε η περίπλοκη κύστη χρήζει θεραπείας και είναι απολύτως καλοήθης, αν και ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι μπορεί να ενέχουν έναν μικρό βαθμό επικινδυνότητας (γύρω στο 0,2%). Η αφαίρεσή της πραγματοποιείται στις ίδιες περιπτώσεις με την απλή κύστη. Το πρόβλημα που μπορεί να παρουσιάσει η περίπλοκη κύστη είναι ότι δημιουργεί αμφιβολίες στον ραδιολόγο που εκτελεί το υπερηχογράφημα, καθώς μπορεί να μοιάζει με τον συμπαγή όζο. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να ζητηθεί ένα νέο υπερηχογράφημα σε διάστημα 6 μηνών προκειμένου να επιβεβαιωθεί εάν πρόκειται για κύστη, καθώς επίσης και η παροχέτευσή της με λεπτή βελόνη και να διαλυθεί η αμφιβολία. Τόσο στην περίπτωση της απλής κύστης όσο και σε εκείνη της περίπλοκης είναι πιθανό να εξαφανιστούν με την πάροδο του χρόνου χωρίς να χρειαστεί θεραπεία.¹  Σε περίπτωση όπου μια κύστη η οποία έχει εκκενωθεί, γεμίσει πάλι υγρό, μπορεί να υποβληθεί εκ νέου σε αναρρόφηση. Σε περίπτωση πολλαπλής πλήρωσής της μπορείτε να προβείτε σε έγχυση μικρής ποσότητας αέρα στην κύστη με αποτέλεσμα να κολλήσουν τα τοιχώματα μόλις απορροφηθεί ο αέρας και να μην ξαναγεμίσουν. Είναι απίθανο να κριθεί απαραίτητη η εκτομή μιας απλής ή περίπλοκης κύστης.^1-3

Η θεραπεία στην περίπτωση των περίπλοκων συμπαγών και κυστικών όζων είναι διαφορετική καθώς δεν πρόκειται για αυτές καθ’ αυτές κύστες και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι καρκίνος. Θα πρέπει συνεπώς να εκτελείται πάντοτε βιοψία, ενώ ο γιατρός θα αποφασίσει την εκτομή τους, ανάλογα με το αποτέλεσμά της εν λόγω βιοψίας. Η εκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω χειρουργικής επέμβασης, αλλά και με βιοψία υπό αναρρόφηση (VABB), η οποία είναι μια τεχνική που δεν χρήζει παραμονής στο νοσοκομείο και η οποία πραγματοποιείται με χορήγηση τοπικής αναισθησίας, δεν αφήνει ουλή και δεν χρειάζεται να πραγματοποιηθεί σε αίθουσα χειρουργείου.

Άλλος τύπος κύστης είναι η λιπώδης ή ελαιώδης κύστη, η οποία όπως υποδηλώνει η ονομασία της περιέχει λίπη και προκαλείται συνήθως από έναν τραυματισμό, όπως ένα χτύπημα για παράδειγμα. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί ύστερα από μια χειρουργική επέμβαση ή ραδιοθεραπεία. Απαντάται σε άντρες και γυναίκες οποιασδήποτε ηλικίας, αλλά είναι συχνότερη στις γυναίκες.³ Δεν σχετίζεται με τον καρκίνο του μαστού και μόλις διαγνωσθεί δεν χρήζουν θεραπείας.

Θα πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι ο γιατρός μπορεί να συνιστήσει την αφαίρεση οποιασδήποτε κύστης ή όζου που προκαλεί παραμόρφωση του μαστού.¹

Πώς να αποφασίσω εάν πρέπει να ζητήσω την εκτομή μιας κύστης του μαστού;

Η κλινική ομάδα η οποία σας παρακολουθεί μπορεί να σας ενημερώσει σχετικά με τον τύπο κύστης τον οποίο έχετε. Η απόφαση σχετικά με την εκτομή μιας απλής κύστης θα εξαρτηθεί από το εάν υπάρχουν ή όχι ενοχλήσεις. Σε περίπτωση όπου δεν είναι ψηλαφητή ή δεν προκαλεί πόνο ή κάποια παραμόρφωση  προτείνεται συνήθως να μη γίνει καμία ενέργεια καθώς είναι απολύτως καλοήθης και μπορεί να εξαφανιστεί από μόνη της με το πέρασμα του χρόνου. Είναι φυσιολογικό ωστόσο να αποτελεί πηγή “ψυχικού άγχους” και λόγο ανησυχίας για εσάς. Σε περίπτωση όπου συμβαίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας προκειμένου να αποφασίσετε ποιά είναι η καλύτερη επιλογή.

Από την άλλη πλευρά η περίπλοκη κύστη χρήζει εκκένωσης μόνο στις ίδιες περιπτώσεις με την απλή κύστη ή σε περίπτωση όπου υπάρχουν αμφιβολίες από την πλευρά του ραδιολόγου. Η καθοδήγηση μέσω υπερηχογραφήματος κρίνεται απαραίτητη μόνο εάν κρίνεται απαραίτητη από τον ραδιολόγο. Σε περίπτωση όπου δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για περίπλοκη κύστη, δεν χρειάζεται να κάνετε κάτι ιδιαίτερο.

Οι περίπλοκοι συμπαγείς και κυστικοί όζοι χρήζουν πάντοτε βιοψίας και σε ορισμένες περιπτώσεις, εκτομής.

Συζητήστε με την ιατρική ομάδα που σας παρακολουθεί και ζητήστε να σας εξηγήσουν τους λόγους για τους οποίους συνιστούν ή όχι περαιτέρω εξετάσεις ή θεραπεία. Ζητήστε να συμμετέχετε στη λήψη αποφάσεων και κάντε τους να καταλάβουν το πώς επηρεάζει η κύστη την καθημερινή ζωή σας, αναφέροντάς τους εάν υπάρχουν ενοχλήσεις ή ανησυχείτε για κάτι. Για να μάθετε περισσότερα σχετικά με τους όζους και τις κύστεις του μαστού καθώς επίσης και σχετικά με τις θεραπευτικές επιλογές, περιηγηθείτε την ιστοσελίδα μας.

ΠΗΓΕΣ

1. Rungruang B. and Kelley J.L. 2011 Benign Breast Diseases: Epidemiology,Evaluation, and Management. Clinical Obstetrics and Gynecology. 54,1, pp. 110–124.
2. American Cancer Society Fibrosis and Simple Cysts in the Breast accessed 18/02/2017 @ www.cancer.org/cancer/breast-cancer/non-cancerous-breast-conditions/fibrosis-and-simple-cysts-in-the-breast.html
3. Berg W.A., Sechtin A.G. Marques H et al 2010 Cystic Breast Masses and the ACRIN 6666 experience. Radiol Clin North Am 48(5): 931-987